+ សៀវភៅ បន្ទាយស្រីគ្រប់លក្ខណ៍
សៀវភៅ បន្ទាយស្រីគ្រប់លក្ខណ៍
រៀបរៀងដោយៈ និពន្ធដោយ គង់ ប៊ុនឈឿន
សៀវភៅនេះ សម្រាប់ជាជំនួយដល់អ្នកសិក្សាធ្វើការសិក្សានិងស្រាវជ្រាវដើម្បីបង្កើនចំណេះដឹង។
លោកអ្នកអាចទាញយកដោយឥតគិតថ្លៃ ជាមួយលីងដោនឡូតនៅខាងក្រោមរូបភាព៖
ទាញយកឯកសារជា PDF
រៀបរៀងដោយៈ និពន្ធដោយ គង់ ប៊ុនឈឿន
សៀវភៅនេះ សម្រាប់ជាជំនួយដល់អ្នកសិក្សាធ្វើការសិក្សានិងស្រាវជ្រាវដើម្បីបង្កើនចំណេះដឹង។
លោកអ្នកអាចទាញយកដោយឥតគិតថ្លៃ ជាមួយលីងដោនឡូតនៅខាងក្រោមរូបភាព៖
+ សៀវភៅរឿងស៊ឹមអ្នកបរឡាន
និពន្ធដោយ អឹម ថុក
សៀវភៅនេះ សម្រាប់ជាជំនួយដល់អ្នកសិក្សាធ្វើការសិក្សានិងស្រាវជ្រាវដើម្បីបង្កើនចំណេះដឹង។
លោកអ្នកអាចទាញយកដោយឥតគិតថ្លៃ ជាមួយលីងដោនឡូតនៅខាងក្រោមរូបភាព៖
សៀវភៅនេះ សម្រាប់ជាជំនួយដល់អ្នកសិក្សាធ្វើការសិក្សានិងស្រាវជ្រាវដើម្បីបង្កើនចំណេះដឹង។
លោកអ្នកអាចទាញយកដោយឥតគិតថ្លៃ ជាមួយលីងដោនឡូតនៅខាងក្រោមរូបភាព៖
+ សៀវភៅរឿង ព្រះអាទិត្យថ្មីរះលើដែនដីចាស់
រៀបរៀងដោយៈ និពន្ធដោយ សួន សុរិន្ទ
សៀវភៅនេះ សម្រាប់ជាជំនួយដល់អ្នកសិក្សាធ្វើការសិក្សានិងស្រាវជ្រាវដើម្បីបង្កើនចំណេះដឹង។
លោកអ្នកអាចទាញយកដោយឥតគិតថ្លៃ ជាមួយលីងដោនឡូតនៅខាងក្រោមរូបភាព៖
សៀវភៅនេះ សម្រាប់ជាជំនួយដល់អ្នកសិក្សាធ្វើការសិក្សានិងស្រាវជ្រាវដើម្បីបង្កើនចំណេះដឹង។
លោកអ្នកអាចទាញយកដោយឥតគិតថ្លៃ ជាមួយលីងដោនឡូតនៅខាងក្រោមរូបភាព៖
+សៀវភៅរឿង ផ្កាស្រពោន
រៀបរៀងនីពន្ធដោយៈ នូហាច
សៀវភៅនេះសម្រាប់ជាជំនួយដល់អ្នកសិក្សាធ្វើការសិក្សានិងស្រាវជ្រាវដើម្បីបង្កើនចំណេះដឹង។លោកអ្នអាចទាញយកដោយឥតគិតថ្លៃមួយលីងដោនឡូតនៅខាងក្រោមរូបភាព៖
+សង្ខេបរឿងអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ
ទាញយកឯកសារជា PDF
+ល្បែងប្រជាប្រិយ
ប្រទេសកម្ពុជាមានល្បែងប្រជាប្រិយជាអនេក ដែលប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសនិយមលេងកម្សាន្ត នៅពេលទំនេរ ពេលបុណ្យទាន នឹងពេលធ្វើពិធីតូច ធំផ្សេងៗ មានពិធីចូលឆ្នាំជាដើម ជាប់ជាប្រពៃណី តាំងពីព្រេងនាយមក ។ ឯកសារ ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ ស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ ដែលមានលោក ចាប ពិន អធិបតីក្រុមជំនុំ អ្នកស្រី ពេជ្រ សល់ លោក លី ធាមតេង និង ស្ដើង ឆូរ ជាសមាជិកនៃក្រុមជំនុំ និងគូសរូបដោយ លោក ចាប នូ ។ បោះពុម្ពលើកដំបូង ដោយពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ព.ស.២៥០៧ គ.ស.១៩៦៤ ។សូមចូលរួមលេងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ នៅក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំខាងមុខនេះដើម្បីអភិរក្សមរតកដ៏មានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបាននេះ ឱ្យស្ថិតស្ថេរគង់វង្សយូរអង្វែងតរៀងទៅ ។
ប្រភពរឿង៖ រឿងគូលីកំណែនជាប្រលោមលោកបែបមនោគមវិជ្ជា
ឆ្លុះបញ្ចាំងពីតថភាពសង្គមកម្ពុជា ក្រោមនឹមអាណានិគមនិយមពីរ គឺបារាំង
និងជប៉ុនដែលជារឿងមួយមានប្រភពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង
ពីព្រោះដំណើររឿងបានប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងឃុំគោកចំបក់ ស្រុកកណ្តាលស្ទឹង
ខេត្តកណ្តាល។
ប្រភេទ៖ អក្សរសិល្ប៍ទំនើបដែលមានទស្សនៈជឿនលឿន
និងមាននិន្នាការទៅខាងលទ្ធិសង្គមនិយម។
ចលនា៖ខេមរនិយមព្រោះបានបង្ហាញពីជីវភាពពិតៗក្នុងសង្គមខ្មែរក្នុងកាលៈទេសៈដែលត្រូវបរទេត្រួតត្រា។
អ្នកនិពន្ធ៖ អ៊ឹម ថុក
កាលបរិច្ឆេទ៖ ខែសីហា ១៩៥៦
សង្គមបរិយាកាស៖ ដំណើររឿងបានប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីរជ្ជកាលព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិមុនីវង្ស
(ពីឆ្នាំ ១៩២៧ ដល់ ១៩៤២)
សម័យនោះប្រទេសកម្ពុជាឋិតក្រោមអាណានិគមបារាំង ជប៉ុន។
សង្ខេបរឿង
ឆ្នាំ១៩៣៥
នៅភូមិគោកចំបក់ ស្រុកកណ្តាលស្ទឹង ខេត្តកណ្តាលមានការដកហូតងារមេឃុំកឹម
រួចហើយលើកបន្តុបពូផាន់ជំនួសវិញ ព្រោះពូផាន់មានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន ពូកែទារពន្ធដារ
និងចេះផ្គាប់ផ្គុនចៅហ្វាយនាយ។
ថ្ងៃអាទិត្យមេឃុំផាន់តែងនាំលោកចៅហ្វាយស្រុកទៅផឹកស៊ី រកស្រីញី
ជាពិសេសជាមួយនាងខ្វែននៅភូមិដើមក្រសាំង។ ក្នុងពេលកេណ្ឌពលករឲ្យជប៉ុនម្តងៗ មេឃុំផាន់បានច្រើនទាំងប្រាក់និងសគុណ។ក្នងរយៈពេលធ្វើការ៥ឆ្នាំមេឃុំផាន់ទទួលបានមេដាយដល់ទៅពីរ។
លឹមជាកូនប្រុសរបស់តាង៉ែតយាយម៉ុកត្រូវមេឃុំផាន់កេណ្ឌឲ្យទៅធ្វើព្រលានយន្តហោះពោធិចិនតុង ទោះបីនៅសល់ជាងមួយខែទៀតត្រូវរៀបការក៏ដោយ។ លឹមជាអ្នកបួសរៀនខាងផ្លូវពុទ្ធសាសនា គេមានគំនិតជឿនលឿន មានជំនឿសមហេតុផលទៅលើទស្សនៈកម្មផល។ ការយល់ដឹងការងាររាក់ជ្រៅក្នុងសង្គមលឹមបានយឹមដែលជាឧបាសកខើចជើងនៅបាសាក់ព្រះត្រពាំងជួយណែនាំ។
ពេលទៅកំណែននៅពោធិចិនតុង មេឃុំផាន់ និងលោកចៅហ្វាយស្រុកមានឧបាយកលអាក្រក់ចង់បាននាងហេងដោយឲ្យយាយចាន់ធ្វើជាមេអណ្តើក។ ការនេះមិនបានសម្រេច មេឃុំផាន់ក៏ប្រើវិធីគំរាមកំហែងថានឹងឲ្យប៉ូលីសមកចាប់នាងហេង។ យល់ហេតុការណ៍មិនស្រួល ពូស្វាយមីងពតក៏នាំនាងហេងយកទៅលាក់ទុកនៅផ្ទះតាង៉ែតយាយម៉ុកក៏ដាច់ចិត្តបររទេះនាំអនាគតកូនប្រសារគេចទៅលក់អង្ករនៅភ្នំពេញរង់ចាំថ្ងៃលឹមវិលមកវិញទើបរៀបការតែម្តង។
ជាគ្រោះកាច ពេលយន្តហោះអាមេរិចមកទម្លាក់គ្រាប់បែកលើមូលដ្ឋានទ័ពជប៉ុន ពិសេសត្រង់ចេតិយវត្តឧណ្ណលោម តាង៉ែតយាយម៉ុក និងនាងហេងក៏ត្រូវស្លាប់យ៉ាងអណោចអធមដោយគ្រាប់បែកនោះទៅ។
ពេលបញ្ចប់ការងារនៅឯពោធិចិនតុងហើយលឹមក៏វិលត្រឡប់មកភូមិកំណើតវិញ។ ពេលនោះលឹមត្រូវបាត់បង់នូវអ្វីៗទាំងអស់ ឪពុកម្តាយ គូសង្សារក៏ត្រូវស្លាប់ជាមួយនោះអុងប៉ាងថាវក៏រឹមអូសដីស្រែ ផ្ទះសំបែងដើម្បីកាត់សងបំណុលខ្មោចឪពុក។
ថ្ងៃមួយបន្ទាប់ពីបានទទួលសំបុត្រពីឧបាសកយឹម ដែលគ្រូសូត្រម៉ក់យកមកប្រគល់ឲ្យលឹមៗក៏បានទៅជួបយឹមនៅផ្ទះនូដូងឯភ្នំពេញ។ លឹមត្រូវមានភារកិច្ចជូននូដូងដែលទើបរត់ចេញពីគុកទៅស្វាយដូនកែវដើម្បីបន្តចលនាតស៊ូជាមួយបារាំង។
ម៉ឹងត្រូវជាប្អូនបង្កើតរបស់នូដូង ក្រោយពីបានរៀនចប់វិទ្យាល័យបានចូលទៅបម្រើការងារនៅខេត្តព្រៃវែង។ ម៉ឹងបានសម្រាកនៅផ្ទះអ្នកគ្រូពេជ្រណារី។ អ្នកគ្រូនេះមានប្អូនស្រីជីដូនមួយឈ្មោះអ្នកគ្រូគូរស់។ ម៉ឹងនិងអ្នកគ្រូគូរស់តែងនាំគ្នាដើរកំសាន្តនៅវាលស្រែប្រាំងហើយបានយល់ចិត្តថ្លើមគ្នាដោយស្មោះក្រោយមកម៉ឹងបានទទួលសំបុត្រពីនូដូចជាបងឲ្យចូលព្រៃដើម្បីធ្វើការតស៊ូជាមួយគ្នា។យប់នោះម៉ឹងក៏សរសេរសំបុត្រជាពាក្យកាព្យដាក់ក្រោមពូកទុកឲ្យអ្នកគ្រូគូរស់រួចក៏ចេញទៅតាមបង។
ឆ្នាំ១៩៥៤ សន្និសីទសឺណែវបានបង្ខំឲ្យបារាំងប្រគល់ឯករាជ្យឲ្យប្រទេសទាំងបីនៅឥណ្ឌូចិន។ ក្រោយពីបានជ័យជំនះ ស្រុកក៏បានឯករាជ្យ លឹមក៏ត្រឡប់មកភូមិកំណើតវិញជាមួយអ្នកតស៊ូឯទៀត។ ចំណែកម៉ឹងពិការដៃម្ខាងក្នុងពេលតស៊ូហើយក៏សុខចិត្តរស់នៅបង្កបង្កើនផលឯស្រុកលើ។
លឹមជាកូនប្រុសរបស់តាង៉ែតយាយម៉ុកត្រូវមេឃុំផាន់កេណ្ឌឲ្យទៅធ្វើព្រលានយន្តហោះពោធិចិនតុង ទោះបីនៅសល់ជាងមួយខែទៀតត្រូវរៀបការក៏ដោយ។ លឹមជាអ្នកបួសរៀនខាងផ្លូវពុទ្ធសាសនា គេមានគំនិតជឿនលឿន មានជំនឿសមហេតុផលទៅលើទស្សនៈកម្មផល។ ការយល់ដឹងការងាររាក់ជ្រៅក្នុងសង្គមលឹមបានយឹមដែលជាឧបាសកខើចជើងនៅបាសាក់ព្រះត្រពាំងជួយណែនាំ។
ពេលទៅកំណែននៅពោធិចិនតុង មេឃុំផាន់ និងលោកចៅហ្វាយស្រុកមានឧបាយកលអាក្រក់ចង់បាននាងហេងដោយឲ្យយាយចាន់ធ្វើជាមេអណ្តើក។ ការនេះមិនបានសម្រេច មេឃុំផាន់ក៏ប្រើវិធីគំរាមកំហែងថានឹងឲ្យប៉ូលីសមកចាប់នាងហេង។ យល់ហេតុការណ៍មិនស្រួល ពូស្វាយមីងពតក៏នាំនាងហេងយកទៅលាក់ទុកនៅផ្ទះតាង៉ែតយាយម៉ុកក៏ដាច់ចិត្តបររទេះនាំអនាគតកូនប្រសារគេចទៅលក់អង្ករនៅភ្នំពេញរង់ចាំថ្ងៃលឹមវិលមកវិញទើបរៀបការតែម្តង។
ជាគ្រោះកាច ពេលយន្តហោះអាមេរិចមកទម្លាក់គ្រាប់បែកលើមូលដ្ឋានទ័ពជប៉ុន ពិសេសត្រង់ចេតិយវត្តឧណ្ណលោម តាង៉ែតយាយម៉ុក និងនាងហេងក៏ត្រូវស្លាប់យ៉ាងអណោចអធមដោយគ្រាប់បែកនោះទៅ។
ពេលបញ្ចប់ការងារនៅឯពោធិចិនតុងហើយលឹមក៏វិលត្រឡប់មកភូមិកំណើតវិញ។ ពេលនោះលឹមត្រូវបាត់បង់នូវអ្វីៗទាំងអស់ ឪពុកម្តាយ គូសង្សារក៏ត្រូវស្លាប់ជាមួយនោះអុងប៉ាងថាវក៏រឹមអូសដីស្រែ ផ្ទះសំបែងដើម្បីកាត់សងបំណុលខ្មោចឪពុក។
ថ្ងៃមួយបន្ទាប់ពីបានទទួលសំបុត្រពីឧបាសកយឹម ដែលគ្រូសូត្រម៉ក់យកមកប្រគល់ឲ្យលឹមៗក៏បានទៅជួបយឹមនៅផ្ទះនូដូងឯភ្នំពេញ។ លឹមត្រូវមានភារកិច្ចជូននូដូងដែលទើបរត់ចេញពីគុកទៅស្វាយដូនកែវដើម្បីបន្តចលនាតស៊ូជាមួយបារាំង។
ម៉ឹងត្រូវជាប្អូនបង្កើតរបស់នូដូង ក្រោយពីបានរៀនចប់វិទ្យាល័យបានចូលទៅបម្រើការងារនៅខេត្តព្រៃវែង។ ម៉ឹងបានសម្រាកនៅផ្ទះអ្នកគ្រូពេជ្រណារី។ អ្នកគ្រូនេះមានប្អូនស្រីជីដូនមួយឈ្មោះអ្នកគ្រូគូរស់។ ម៉ឹងនិងអ្នកគ្រូគូរស់តែងនាំគ្នាដើរកំសាន្តនៅវាលស្រែប្រាំងហើយបានយល់ចិត្តថ្លើមគ្នាដោយស្មោះក្រោយមកម៉ឹងបានទទួលសំបុត្រពីនូដូចជាបងឲ្យចូលព្រៃដើម្បីធ្វើការតស៊ូជាមួយគ្នា។យប់នោះម៉ឹងក៏សរសេរសំបុត្រជាពាក្យកាព្យដាក់ក្រោមពូកទុកឲ្យអ្នកគ្រូគូរស់រួចក៏ចេញទៅតាមបង។
ឆ្នាំ១៩៥៤ សន្និសីទសឺណែវបានបង្ខំឲ្យបារាំងប្រគល់ឯករាជ្យឲ្យប្រទេសទាំងបីនៅឥណ្ឌូចិន។ ក្រោយពីបានជ័យជំនះ ស្រុកក៏បានឯករាជ្យ លឹមក៏ត្រឡប់មកភូមិកំណើតវិញជាមួយអ្នកតស៊ូឯទៀត។ ចំណែកម៉ឹងពិការដៃម្ខាងក្នុងពេលតស៊ូហើយក៏សុខចិត្តរស់នៅបង្កបង្កើនផលឯស្រុកលើ។
ដំណឹងនេះបានធ្វើឲ្យអ្នកគ្រូគូរស់កាន់តែពេញចិត្ត។
អ្នកទាំងពីរនៅតែរក្សាភក្តីភាពនឹងគ្នាជានិច្ច ហើយម៉ឹងក៏បានកំណត់ពេលវេលាផ្តាំមកអ្នកគ្រូគូរស់ដើម្បីទៅរៀបចំទ្រនំសុភមង្គលជាមួយគ្នាទៀតង។
ទាញយកឯកសារពេញជា PDF
រឿងសង្ខេប៖
ទុំជាកូនប្រុសស្រ្តីមេម៉ាយម្នាក់នៅស្រុកបាភ្នំ ខេត្តព្រៃវែង បានបួសរៀនជាមួយមិត្តភក្តិម្នាក់ឈ្មោះពេជ្រ នៅក្នុងវត្តវិហារធំ។ ទាំងពីរនាក់មានចំណេះដឹងខាងមន្តអាគម ស្មូត ផ្លុំបី និងធ្វើតោកលក់។ ដោយឡែកទុំមានរូបរាងស្អាត និងមានសំឡេងពីរោះ។ ថ្ងៃមួយនេនទាំងពីរបានសុំលោកគ្រូចៅអធិការយកតោកទៅលក់។ ទុំ និង ពេជ្រលក់រហូតដល់ស្រុកត្បូងឃ្មុំ។ ទុំបានស្មូតយ៉ាងពិរោះធ្វើឲ្យអ្នកស្រុកត្បូងឃ្មុំផ្អើលឈូឆរមកស្តាប់។ នាងនោជាភិលៀងរបស់នាងទាវ ឃើញទុំស្អាត សំឡេងពិរោះក៏គូចចិត្តស្នេហាតែដោយឋានៈតូចទាបនាងក៏ត្រឡប់ទៅផ្ទះប្រាប់នាងទាវ។ ទាវដឹងដំណឹងនេះក៏អង្វរម្តាយឲ្យទៅនិមន្តនេនទុំមកស្មូត្រនៅផ្ទះរបស់ខ្លួន។ ទុំស្មូត្រយ៉ាងពិរោះទាវក៏ចាប់ចិត្តស្រឡាញ់ ក៏រៀបចំផាហ៊ុម ដន្លាប់ បារី ស្លា ម្លូ ឲ្យនាងនោយកទៅប្រគេនទុំ ហើយប្រាថ្នាផ្សងឲ្យបានជួបទុំ។ ឯទុំវិញ ក៏ចាប់ចិត្តស្រលាញ់ទាវដែរ។ មកដល់វត្តវិញ ទុំរិះរកឧបាយកលសុំលោកគ្រូសឹក លោកគ្រូពុំព្រមព្រោះការទស្សទាយឃើញថាជើងលេខមិនល្អពានលើស្លាប់។ ដោយគ្រូមិនឲ្យសឹក ទុំក៏ទៅរកម្តាយអោយជួយអង្វរក៏លោកគ្រូតែពុំបានសំរេច។ ទុំដាច់ចិត្តលួចសឹកម្នាក់ឯង ហើយក៏ប្រញាប់ប្រញាល់បបួលពេជ្រវិលទៅត្បួងឃ្មុំវិញ។ ជូនជាពេលនោះម្តាយទាវមិននៅ ទុំក៏ឡើងលើផ្ទះហើយលួចរួមរក្ស័ជាមួយទាវនាពេលនោះទៅ។
-ប្រធានរឿង៖ រឿងទុំទាវអ្នកនិពន្ធបានរំលឹកឡើងវិញពីប្រវត្តិស្នេហាមួយរបស់យុវជនខ្មែរ ក្រោមរបបសក្តិភូមិនាសម័យលង្វែក។ នេះគឺជាចំណងដៃស្នេហាដ៏សោកសៅរបស់តួអង្គ ពីររូប គឺ ទុំ និង ទាវ។ តាមរយៈនេះអ្នកនិពន្ធក៏បានលាតត្រដាងឲ្យឃើញពីរបៀបគ្រប់គ្រង និងច្បាប់ទម្លាប់ដ៏តឹងតែងនាសម័យនោះ។ ដូចនេះហើយទើបយើងឃើញថាដំណើររឿងគឺវិលជុំវិញបញ្ហាសំខាន់មួយគឺ ការតស៊ូដែលមានលក្ខណៈជាបុគ្គលិកដើម្បីទាមទារសិទ្ធក្នុងការជ្រើសរើសគូស្រករ។
ទស្សនៈចំពោះការស្លាប់របស់ទុំ
រឿងព្រះវេស្សន្តរ
-ប្រភេទរឿង៖ អក្សរសិល្ប៍បុរាណ សាស្រ្តាទេសន៍
-ចលនា៖ អក្សរសិល្ប៍ពុទ្ធនិយម
-អ្នកនិពន្ធ និងកាលកំណត់តែង៖ គម្ពីរដើមជាស្នាដៃនៃព្រះអដ្ឋកឋាចារ្យដែលសរសេរជាភាសាបាលីមាននៅក្នុងគម្ពីរព្រះត្រៃបិដក។ឯគម្ពីរជាភាសាសម្រាយដែលមាននៅក្នុងកម្ពុជារដ្ឋយើងគឺមានច្រើនប្រភេទណាស់។សព្វថ្ងៃឯកសារគោលដែលយកមកសិក្សាគឺជាស្នាដៃរបស់បណ្ឌិតមហាឈឹមសុន៍។
រឿងសង្ខេប៖
កាលព្រះសាស្រ្តាចារ្យគង់នៅនគរាជគ្រឹះ
ឧទាយិត្ថេរបាននិមន្តព្រះសង្ឃឲ្យនិវត្តមកកាន់នគរកបិលព័ស្តតាមសេចក្តីអារាធានារបស់ព្រះ
ស្រីសុទ្ធោទន៍ ពុទ្ធបិតា។ កាលព្រះពុទ្ធយាងមកដល់
និងក្រោយពុទ្ធបិតាទ្រង់ផ្ចង់អញ្ចលីគោរពថ្វាយបង្គំព្រះដ៏មានបុណ្យស្រាប់តែមេឃបង្អុរភ្លៀងបោក្ខរីពស៍
ដ៏អស្ចារ្យគឺនរណាចង់ទទឹកទើបទទឹក នរណាពុំចង់ទទឹកគឺពុំទទឹកឡើយ។
គឺដោយហេតុដ៏អស្ចារ្យនៃភ្លៀងសូភ៍នេះដែលបណ្តាលឲ្យព្រះពុទ្ធទ្រង់សម្តែងធម៍ទេសនារឿងព្រះវេស្សន្តរនោះថា៖កាលនោះព្រះបាទសិរិមហារាជ
សោយរាជ្យនៅនគរជេតុត្តរសិរីរដ្ឋ
ទ្រង់មានព្រះរាជបុត្រមួយព្រះអង្គព្រះនាមសញ្ជ័យ។ព្រះរាជាទ្រង់អភិសេកព្រះសញ្ជ័យជាមួយនាងសុបារសុប្បតី
(ផុស្សតី) ជារាជបុត្រីនៃព្រះបាទមទ្ទរាជនៃនគរមទ្ទរាជ។បុព្វប្រវត្តិនៃនាងផុស្សតីនោះគឺថានៅចុងកប្បទី៩១នាងនេះជារាជបុត្រីនៃព្រះបាទពុន្ទមរាជ
នគរពុទ្ទមតី។នាងបានបូជាលម្អិតខ្លឹមចន្ទន៍ចំពោះព្រះពុទ្ធវិបស្សី។ដោយផល្លានិសង្សនេះនាងមានក្លិនក្រអូប។ទីបំផុត
នាងបានទៅជាអគ្គមហេសីនៃព្រះឥន្រ្ទាធិរាជ។
កាលដល់កំនត់ជន្មាយុព្រះឥន្រ្ទជ្រាបថានាងនឹងច្យតចាកទេវលោកព្រះអង្គក៏ប្រទានពរ១០ប្រការ(ទសពរ)ចំពោះនាងតាមសេចក្តីប្រាថ្នាគឺ៖
1-ឲ្យបានជាអគ្គមហេសីនៃព្រះបាទស្រីសញ្ជ័យនានគរជេតុត្តរ
2-ឲ្យមានភ្នែកល្អ មានភូមោកោងទ្រទេសដូចបង្គុយកៅទណ្ឌ
3-ឲ្យមានឈ្មោះផុស្សតីដដែល
4-ឲ្យមានកូនប្រុសម្នាក់មានកិត្តិនាមល្បីល្បាញ
5-ពេលមានគភ៌សូមឲ្យមានផ្ទៃពោះរាបស្មើល្អ
ដូចរូបប្រក្រតី
6-កុំឲ្យមានដោះសណ្តាយ
7-កុំឲ្យមានសក់ស្កូវ
8-ត្រូវមានសម្បុរស្បែកម៉ដ្ឋខៃល្អដូចសាច់ពពិលមាស
9-ឲ្យមានអំណាចដោះទុក្ខទោសរបស់មនុស្ស សត្វទាំងឡាយ
10-ឲ្យមានបក្សី គឺហង្ស ក្រៀល ក្ងាន
បន្លឺនូវសព្ទល្វែវល្វើយនាព្រះរាជមន្ទីរ
ព្រះនាងផុស្សតីច្យតចាកទេវលោកមកកើតក្នុងផ្ទៃនៃព្រះអគ្គមហេសីរបស់ព្រះបាទមទ្ទរាជ។នាងមានក្លិនកាយក្រអូបដូចខ្លឹមចន្ទន៍ទើបគេថ្វាយព្រះនាមផុស្សតី។ព្រះបាទសិរីមហារាជ្យទ្រង់ប្រោសអភិសេកនាងឲ្យជាអគ្គមហេសីនៃព្រះបាទស្រីសញ្ជ័យព្រះរាជបុត្រ
របស់ព្រះអង្គ។
កាលនោះព្រះពោធិសត្វយាងចុះពីឋានត្រៃត្រឹង្សមកចាប់បដិសន្ធិក្នុងផ្ទៃព្រះនាងផុស្សតី។
តាំងពីមានគភ៌កាលណាព្រះនាងផុស្សតីចំណាយព្រះរាជទ្រព្យ៦មឺុនគហាបណៈរាល់ថ្ងៃ
ដើម្បីព្រះរាជទានក្នុងសាលាទានទាំងបី។ នៅពេលគ្រប់ទសមាសព្រះនាងយាងប្រទក្សិណនគរ
ក៏ស្រាប់តែប្រសូត្រព្រះពោធិសត្វនៅចន្លោះផ្លូវនៃពួកឈ្មួញទើបគេថ្វាយនាមព្រះរាជទារកថា
ព្រះវេស្សន្តរ។
ក្នុងថ្ងៃព្រះពោធិសត្វប្រសូត្រមកមា្នដំរីមួយបាននាំកូនដំរីសសុទ្ធមកទុក្ខថ្វាយក្នុងកន្លែងដំរីមង្គល។
គេដាក់នាមដំរីនោះថា បច្ច័យនាគេន្រ្ទ។
នៅពេលព្រះជន្មបាន៥ឆ្នាំព្រះពោធិសត្វប្រទាននូវប្រដាប់ប្រដារកុមារមានតំលៃ១សែនគហាបណៈដល់មេនំគម្រប់៩ដង
កាលព្រះជន្មបាន៨ឆ្នាំទ្រង់ប្រាថ្នាអោយបេះដូង ភ្នែក សាច់ ឈាមជាទានហៅថា
អជ្ឍត្តិកទាន។ ព្រះជន្មបាន១៦ព្រះវស្សា ព្រះបិតាទ្រង់ផ្សំផ្គុំនាងមទ្រីជាមាតុលធីតាអំពីមទ្ទរដ្ឋឲ្យជាអគ្គមហេសី
ហើយទ្រង់ដាក់រាជ្យថ្វាយឲ្យគ្រប់គ្រងនគរតរៀងមក។ចំណេរកាលមកនាងមទ្រីប្រសូត្របានព្រះរាជបុត្រមួយដាក់នាមថា
ជាលី រួចប្រសូត្របានបុត្រីមួយដាក់នាមថា ក្រស្ណា។
គ្រាមួយដែន
ក្លឹង្គរាស្រ្ត កើតទុរភិក្សរាំងភ្លៀង អត់បាយ។ អ្នកនគរចាត់ឲ្យព្រាហ្មណ៍ ៨
នាក់ទៅសុំដំរីមង្គលពីព្រះវេស្សន្តរ។
ព្រះពោធិសត្វក៏សព្វព្រះទ័យប្រោសប្រទានដំរីព្រមទាំង គ្រឿងប្រដាប់ទៅស្នម។
ពេលនោះអ្នកស្រុកស្រីពិរាស្រ្តនាំគ្នាខឹង សុំព្រះរាជាអោយបំបរបង់ព្រះ វេស្សន្តរចេញពីនគរ។
ព្រះបាទស្រីសញ្ជ័យពុំយល់ព្រមតាម តែអ្នកស្រុកពុំសុខចិត្ត។
ទីបំផុតព្រះវេស្សន្តរសម្រេចព្រះទ័យថានិងចេញពីនគរ ទៅបួសនៅក្នុងព្រៃភ្នំគិរីវង្គត។
ព្រះអង្គហៅនាងមន្រ្តីមកផ្តែផ្តាំ
ប៉ុន្តែព្រះនាងទទូចសុំទៅតាមបម្រើព្រះស្វាមីតែមួយមុខ។ព្រះនាងផុស្សតីអាឡោះអាល័យបុត្រ។
នាងយាងទៅអង្វរសុំទោសស្វាមីឲ្យព្រះរាជទានទោសឲ្យព្រះវេស្សន្តរ តែពុំបានសម្រេច។
តមកព្រវេស្សន្តរប្រារព្ធធ្វើសត្តសតកមហាទានគឺមានចំនួន៧រយៗគម្រប់៧មុខ។ព្រះនាងផុស្សតីសុំឃាត់នាងមទ្រីជារាជសុណ៌សាឲ្យនៅក្នុងនគរ។ នាងមនទ្រីមិនព្រមដោយបានរៀបរាប់ពីធម្មជាតិអាក្រាត
៣ មុខថ្វាយព្រះមាតាស្តាប់គឺ៖
-ទន្លេគ្មានទឹក ហៅថាទន្លេអាក្រាត
-ដែនគ្មានទឹក ហៅថាដែនអាក្រាត
-ស្រីមេម៉ាយ ហៅថាស្រីអាក្រាត
តបមកព្រះវេស្សន្តរមួយអន្លើ
និងនាងមទ្រីបុត្រទាំងពីរថ្វាយបង្គំមាតាបិតាលាចេញពីនគរ។
ព្រះពោធិសត្វទ្រង់ប្រទានសេះទាំង ៤
ទៅព្រាហ្មណ៍៤នាក់និងរាជរថទៅព្រាហ្មណ៍ម្នាក់ទៀតតាមផ្លូវ។ ទីបញ្ចប់ទ្រង់ពបាជលី
នាងមទ្រី ចៅក្រស្ណាយាងព្រះបាទបន្តផ្លូវទៅមុខទៀត។ ព្រះវេស្សន្តរ មហេសី និងបុត្រ
យាងដល់មាតុលនគរ។ ពួកអ្នកចេតរាស្រ្ត
ចេញមកទទួលហើយព្រមព្រៀងថ្វាយរាជសម្បត្តិចំពោះព្រះវេស្សន្តរ ប៉ុន្តែព្រះអង្គពុំទទួល។
ស្តេចចេតរាស្រ្តនាំគ្នារៀបជូនដំណើរព្រះពោធិសត្វទៅដល់ទ្វារភ្នំគិរីវង្គត
ហើយរើសកូនប្រុសអ្នកស្រុកម្នាក់ឈ្មោះចេតបុត្រឲ្យចាំនាច្រកភ្នំដើម្បីការពារសេចក្តីសុខចំពោះព្រះវេស្សន្តរ។
ក្សត្រទាំង៤អង្គយាងដល់ឆ្នេរស្រះបោក្ខរណីបានឃើញអាស្រមបទដែលសក្កទេវរាជនិមន្តថ្វាយ
ក៏នាំគ្នាចូលគង់នៅជាមួយឥសីក្នងទីនោះទៅ។និយាយពីព្រាហ្មណ៍ម្នាក់ឈ្មោះជូជក
នៅស្រុកទុន្នវិដ្ឋព្រាហ្មណ៍គ្រាមសន្សំប្រាក់បាន១០០ គហាបណៈយកទៅផ្ញើនិងត្រកូលព្រាហ្មណ៍មួយ។
ត្រកូនព្រាហ្មណ៍ចាយប្រាក់ជូជកអស់ ក៏សុខចិត្តលើកកូនស្រីឈ្មោះ
នាងអមិត្តធីតាឲ្យធ្វើជាប្រពន្ធជូជក។ថ្ងៃមួយពួកព្រាហ្មណ៍ក្មេងៗ
បានចោមរោមវាយនាងអមិត្តធីតាដោយក្តីច្រណែន នាងនេះបានលេស ក៏លេងបម្រើប្តីចាស់
ហើយបង្ខំតាជូជកឲ្យទៅសុំកូនព្រះវេស្សន្តរមកបម្រើនាង។ ជូជកធ្វើដំណើរទៅកាន់ភ្នំគិរីវង្គត។
ចេតបុត្រឃើញព្រាហ្មណ៍ចាស់ឃើញឆ្កែដេញខាំរត់ឡើងចុងឈើ ក៏ទាញព្រួញបំរុងនិងបាញ់ប្រហារ។
ជូជកកុហកថាខ្លួនជារាជទូតព្រះបាទស្រីសញ្ជ័យ។ ចេតបុត្រជឿក៏អញ្ជើញជួជកចុះមកជប់លៀង។ក្រោយការជប់លៀងចេតបុត្ររៀបរាប់ដំណើរទៅកាន់ភ្នំគិរីវង្គតឲ្យជួជកស្តាប់។
តមកជួជកលាចេតបុត្រធ្វើដំណើរទៅដល់អាស្រម អច្ចតមហាឫសី។អច្ចតមហាឫសីទទួលជូជក
រួចក៏រៀបរាប់ប្រាប់ផ្លូវទៅកាន់អាស្រមព្រះវេស្សន្តរ។
ជួជកទៅដល់អាស្រមនាពេលរសៀល។
តាជីនៅសំណាក់ជើងភ្នំមួយយប់រងចាំព្រឹកស្អែកនឹងចូលទៅសុំបុត្រពីព្រះវេស្សន្តរ។រាត្រីនោះនាងមទ្រីយល់សុបន្តិ
ឃើញបុរសម្នាក់ទាបខ្មៅស្លៀកពាក់សំពត់អម្ចត់ត្រឹមជង្គង់សៀតផ្កាចារនៅត្រចៀក
កាន់អាវុធមុតថ្លាចូលមកចាប់ផ្តូលនាងឆ្កៀលយកភ្នែកទាំងពីរកាត់យកព្រះអង្សាទាំងសងខាង
ពុះទ្រូវរូងយកថ្លើមបេះដូងទៅ។
ព្រះនាងតើនឡើងភិតភ័យតក្កមាទើបព្រះនាងយាងយាត្រាចូលទៅរកស្វាមីគោះទ្វារអាស្រមបរមកុដ្ឋិទាំងរាត្រី។
ព្រះវេស្សន្តរកាត់សប្តិថាជាការល្អទេ។ព្រឹកឡើងនាងមទ្រី
នាំបុត្រទាំងពីរទៅផ្ញើនឹងស្វាមីរួចចេញទៅបេះផ្លែផល្លាទាំងអារម្មណ៍ពិភាល់យ៉ាងខ្លាំងអំពីសុបិន្តនិមត្ត។
ជួជកចូលមកសុំចៅក្រស្ណា និងបាជាលី។ រាជកុមារទាំងពីរភិតភ័យនាំគ្នារត់ទៅពូនឯស្រះឈូក។
ជួជកចាប់កុមារទាំងពីរទៅចងវាយវាត់នៅចំពោះព្រះភក្រ្ត័ព្រះវេស្សន្តរ។
ព្រះពោធិសត្វទប់ព្រះទ័យពុំទាន់ ទ្រង់ចាប់ធ្នូសរបម្រុងនឹងប្រហារព្រាហ្មណ៍ចោល
តែទ្រង់ទប់បានវិញ។ ជូជកនាំកុមារចេញទៅ។និយាយពីនាងមទ្រី ចេញទៅបេះផ្លែឈើពុំបានសោះ។
នាងជួបប្រទះនូវខ្យល់ព្យុះ ភ្លៀងផ្គរ ហើយចេះតែមានភេទចម្លែកៗដូចជារកាំភ្នែកឆ្វេង
កម្រើកភ្នែកស្តាំធ្លាក់សង្រែកពី ស្មា ធ្លាក់ទំពក់ពីដៃ។
នាងពុំអាចវិលមកអាស្រមបានព្រោះទេវបុត្រចុត្យនិមិត្តកាយជារាសីហ៍១ ខ្លាធំ
១ខ្លាដំបង១រាំងផ្លូវនាង។ លុះព្រលប់ទើបទេវបុត្រកាឡាខ្លួនចេញទៅអស់
នាងវិលមកកាន់អាស្រម។ នាងមទ្រីបាត់ពុំឃើញបុត្ររត់មកទទួលលដូចប្រក្រតី។
នាងភិតភ័យខំស្រែកហៅក៏ពុំឃើញ។ នាងសួរព្រះស្វាមីក៏ព្រះអង្គពុំឆ្លើយតប
នាងមទ្រីសោយសោកលុះដូលសន្លប់បាត់ស្មារតី។
ព្រះវេស្សន្តរស្ទុះមកត្រកងបីយកទឹកស្រពព្រះភក្រ្ត័ឲ្យនាងដឹងខ្លួនវិញ
ទើបទ្រង់លួងលោមប្រាប់ថា ព្រះអង្គបានប្រទានបុត្រទៅជួជកហើយ។
នាងមទ្រីអនុមោទនាបុត្រទានក្នុងខណៈនោះមក។
និយាយពីព្រះឥន្រ្ទាធិរាជទ្រង់ចុះមកកាឡាខ្លួនជាព្រាហ្មណ៍ម្នាក់ដើរចុះមកអាស្រមព្រះវេស្សន្តរដើម្បីបំពេញភរិយាទានរបស់ពោធិសត្វ។
នាងមទ្រីយល់អធ្យាស្រ័យស្វាមីក៏យល់ព្រមឲ្យព្រះវេស្សន្តរដាក់ទាននាងទៅឥន្រ្ទព្រាហ្មាណ៍។
ព្រះឥន្រ្ទទ្រង់សរសើរព្រះទ័យសប្បុរសរបស់ព្រះពោធិសត្វហើយទ្រង់បានប្រគល់នាងមទ្រីឲ្យ
ព្រះវេស្សន្តរវិញ។ ខណៈនោះព្រះវេស្សន្តរបានសុំពរពីព្រះឥត៨ប្រការគឺ
១. សូមឲ្យព្រះវររាជបិតាស្តេចមកនាំពួកយើងខ្ញុំត្រឡប់ទៅនគរវិញ
២.
សូមឲ្យមានអំណាចអាចដោះទុក្ខទោសរបស់សត្វទាំងឡាយឲ្យផុតពីក្តីស្លាប់
៣.
សូមឲ្យបានជួយសង្រ្គោះដល់ជនកំសត់ ទុរគ៌តផុតពីក្តីក្រលំបាក
៤.
សូមកុំឲ្យមានចិត្តត្រេកត្រអាលខាងផ្លូវកាមគុណជាអកុសល
៥. សូមឲ្យចៅជលី
និងនាងក្រស្ណាបានគ្រប់គ្រងបុរីពិជ័យជេតុត្តរ
៦.សូមឲ្យមានអាហារទិព្ទកើតឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ
៧. សូមឲ្យការបរិច្ចាកទានកុំបីមានខ្វះខាតឡើយ
៨.
សូមរំលងខាន់ទៅបានកើតនៅក្នុងឋានតុសិតទេវលោកកុំបីខានឡើយ
ជូជកបានដើរអស់
១៥ថ្ងៃហើយទីបំផុតគឺវង្វេងផ្លូវទៅកាន់ក្រុងជេតុត្តរ។
ព្រះបាទស្រីសញ្ជ័យទតឃើញព្រាហ្មណ៍ចាស់បណ្តើរក្មេងតួចៗ ទ្រង់បញ្ជាឲ្យហៅមកគាល់។
ពួកអាមាត្យមុខមន្រ្តីបានស្តាប់ជួជកថ្លែងរឿងប្រាប់ក៏ចោទប្រកាន់ថ្កោលទោសព្រះវេស្សន្តរថាមិនគួរលើកកូនឲ្យជាទានសោះ។
ជាលីក្រស្ណាបានដោះសារការពារព្រះបិតា។
ព្រះបាទស្រីសញ្ជ័យត្រាស់ឲ្យលស់ព្រះរាជអនត្តោអនត្តាពីជូជក
ហើយទ្រងឲ្យរៀបពិធីទទួលព្រលឹងទៅ។
ជាលីបានក្រាបទូលទុក្ខលំបាករបស់មាតាបិតានៅក្នុងព្រៃ។ ព្រះស្រីសញ្ជ័យសំរេចនាំរេហ៍ពលទៅតាមរាជបុត្រវិលមកនគរវិញ។
ចំនែកជួជកក្រោយដែលបានទទួលព្រះរាជទានរង្វាន់ហើយដោយសារគាត់អត់ឃ្លានមកយួរថ្ងៃ
គាត់ក៏បរិភោគអាហារច្រើនហួសប្រមាណ ភ្លើងធាតុមិនអាចរំលាយឲ្យរលួយបាន
គាត់ក៏រលាយសង្ខាក្នុងគ្រានោះហោង។ព្រះបាទស្រីសញ្ជ័យ នាងផុស្សតី រាជវង្សានុវង្ស
និងអស់លោកអាមាត្យមន្រ្តីព្រមទាំងកុមារទាំងពីរបានចេញដំណើរទៅកាន់ភ្នំគិរីវង្គត់។
ក្សត្រទាំង ៦ អង្គក៏បានជួបជុំគ្នាដូចប្រាថ្នា ហើយសំណេះសំណាលយំសោកត្រាតែសន្លប់អស់
ខណៈនោះមហាមេឃបង្អុរភ្លៀងបោក្ខរពស៌មកធ្វើឲ្យក្សត្រទាំង៦ និងសេនា
អាមាត្យមុខមន្រ្តីដឹងស្មារតីវិញ។ក្រោយមកព្រះវេស្សន្តរ និងនាងមទ្រីលាព្រះផ្នស។
ព្រះបាទស្រីបានសុំទោសបុត្រ ហើយទ្រង់លោងលោមបុត្រដោយប្រការផ្សេងៗ
មុខចតុរងសេនាក៏ដង្ហែព្រះពោធិសត្វរាជរង្សានុវង្សចូលនគរវិញដោយសុវត្ថិភាព។ព្រះវេស្សន្តរសោយរាជជាសុខរហូតដល់សោយទវង្គតបានទៅកើតនៅឋានតុសិតមាននាមថាសន្តសិតទេវបុត្រ។
ព្រះរាជវង្សានុវង្ស
និងនាមុឺនសព្វមុខមន្រ្តីបានចាត់ការធ្វើពិធីរាជាភិសេកព្រះជាលី
និងក្រស្ណាជាមហាក្សត្រតរៀងមក៕
សៀវភៅរឿង ទុំទាវ
-ប្រភេទ៖ អក្សរសិល្ប៍ទំនើប, ប្រលោមលោកបែបមនោសញ្ជេតនា។
-ចលនា៖ ខេមរនិយម
-ឥទ្ធិពល៖ ព្រះពុទ្ធសាសនា
-សង្គមបរិយាកាស៖ ក្នុងសម័យលង្វែក
-កាលកំណត់តែង៖ ១៩១៥ ( ក្នុងរជ្ជកាលស្តេចស៊ីសុវត្ថិ)
-អ្នកនិពន្ធ៖ ភិក្ខុសោម
រឿងសង្ខេប៖
ទុំជាកូនប្រុសស្រ្តីមេម៉ាយម្នាក់នៅស្រុកបាភ្នំ ខេត្តព្រៃវែង បានបួសរៀនជាមួយមិត្តភក្តិម្នាក់ឈ្មោះពេជ្រ នៅក្នុងវត្តវិហារធំ។ ទាំងពីរនាក់មានចំណេះដឹងខាងមន្តអាគម ស្មូត ផ្លុំបី និងធ្វើតោកលក់។ ដោយឡែកទុំមានរូបរាងស្អាត និងមានសំឡេងពីរោះ។ ថ្ងៃមួយនេនទាំងពីរបានសុំលោកគ្រូចៅអធិការយកតោកទៅលក់។ ទុំ និង ពេជ្រលក់រហូតដល់ស្រុកត្បូងឃ្មុំ។ ទុំបានស្មូតយ៉ាងពិរោះធ្វើឲ្យអ្នកស្រុកត្បូងឃ្មុំផ្អើលឈូឆរមកស្តាប់។ នាងនោជាភិលៀងរបស់នាងទាវ ឃើញទុំស្អាត សំឡេងពិរោះក៏គូចចិត្តស្នេហាតែដោយឋានៈតូចទាបនាងក៏ត្រឡប់ទៅផ្ទះប្រាប់នាងទាវ។ ទាវដឹងដំណឹងនេះក៏អង្វរម្តាយឲ្យទៅនិមន្តនេនទុំមកស្មូត្រនៅផ្ទះរបស់ខ្លួន។ ទុំស្មូត្រយ៉ាងពិរោះទាវក៏ចាប់ចិត្តស្រឡាញ់ ក៏រៀបចំផាហ៊ុម ដន្លាប់ បារី ស្លា ម្លូ ឲ្យនាងនោយកទៅប្រគេនទុំ ហើយប្រាថ្នាផ្សងឲ្យបានជួបទុំ។ ឯទុំវិញ ក៏ចាប់ចិត្តស្រលាញ់ទាវដែរ។ មកដល់វត្តវិញ ទុំរិះរកឧបាយកលសុំលោកគ្រូសឹក លោកគ្រូពុំព្រមព្រោះការទស្សទាយឃើញថាជើងលេខមិនល្អពានលើស្លាប់។ ដោយគ្រូមិនឲ្យសឹក ទុំក៏ទៅរកម្តាយអោយជួយអង្វរក៏លោកគ្រូតែពុំបានសំរេច។ ទុំដាច់ចិត្តលួចសឹកម្នាក់ឯង ហើយក៏ប្រញាប់ប្រញាល់បបួលពេជ្រវិលទៅត្បួងឃ្មុំវិញ។ ជូនជាពេលនោះម្តាយទាវមិននៅ ទុំក៏ឡើងលើផ្ទះហើយលួចរួមរក្ស័ជាមួយទាវនាពេលនោះទៅ។
ក្រោយមកអរជូនជាចៅហ្វាយខេត្តត្បូវឃ្មុំបានចូលដណ្តឹងនាងទាវ
ឲ្យមឺនងូនជាកូនប្រុសរបស់ខ្លួន។ ទន្ទឹមនឹងនោះទុំ
និងពេជ្រត្រូវស្តេចរាមាដែលសោយរាជ្យនៅក្នុង ក្រុងលង្វែកនាំយកទៅក្នុងវាំងព្រោះទុំចេះស្មូត្រយ៉ាងពិរោះ។
ដោយព្រះបាទរាមាចង់បានស្រីស្អាតធ្វើជាស្នំឯក
ក៏ជ្រើសរើសរកស្រីស្អាតប៉ះចំនាងទាវដែលជាសង្សារទុំធ្វើឲ្យម្តាយសប្បាយចិត្តជាខ្លាំង។
លុះបានជូមមុខគ្នាក្នុងវាំង
ចំពោះមុខស្តេចទុំច្រៀងរៀបរាប់សព្វគ្រប់ធ្វើអោយស្តេចរៀបការទុំនិងទាវជាប្តីប្រពន្ធក្នុងពេលនោះទៅ។ការណ៍នេះធ្វើឲ្យម្តាយទាវខូចចិត្តយ៉ាងខ្លាំង
ក៏ប្រញាប់ប្រញាល់មកស្រុកកំណើតវិញ
ហើយរិះរកឧបាយកលក្លែងសំបុត្រប្រាប់ទៅនាងទាវថាខ្លួនមានជំងឺជាទម្ងន់។
បានដំណឹងនេះភ្លាម ទាវក៏មកមើលម្តាយដល់ផ្ទះ ត្រូវម្តាយចាប់បង្ខំឲ្យរៀបការជាមួយម៊ុឹនងួន។ ទាវអស់សង្ឃឹមក៏សរសេរសំបុត្រឲ្យទុំបានដឹង។
ពេលនោះស្តេចក៏ប្រទានព្រះរាជសារដល់ទុំ និងពេជ្រដើម្បីឃាត់អរជូន។ មកដល់ផ្ទះទាវ
ទុំវង្វែងស្មារតីអស់សង្ឃឹមផឹកស្រាស្រវឹង
ប្រកៀកឪបនាងទាវចំពោះមុខភ្ញៀវធ្វើឲ្យម្តាយទាវខឹង
ក៏ពន្យួសអរជូនអោយចាប់យកទុំទៅសម្លាប់នៅក្រោមដើមពោធិ៍ជើងខាល។ដឹងថាប្តីនាងត្រូវគេសម្លាប់ទាវនិងនោតាមរកទុំ។អ្នកទាំងពីរក៏សម្លាប់ខ្លួនតាមទុំ
ទៅ។ ពេជ្រនាំដំណឹងអកុសល់នេះទៅទូលស្តេច ស្តេចក៏មកកាត់ក្តីដោយចាប់អរជូន ម៊ុឺនងួន
និងម្តាយទាវកប់ទាំងរស់ ត្រឹមកហើយយករនាស់រាស់ពីលើក្បាល់
រីឯអ្នកស្រុកត្បូងឃ្មុំបញ្ជូលជាអ្នកងារទាំងអស់។
-ប្រធានរឿង៖ រឿងទុំទាវអ្នកនិពន្ធបានរំលឹកឡើងវិញពីប្រវត្តិស្នេហាមួយរបស់យុវជនខ្មែរ ក្រោមរបបសក្តិភូមិនាសម័យលង្វែក។ នេះគឺជាចំណងដៃស្នេហាដ៏សោកសៅរបស់តួអង្គ ពីររូប គឺ ទុំ និង ទាវ។ តាមរយៈនេះអ្នកនិពន្ធក៏បានលាតត្រដាងឲ្យឃើញពីរបៀបគ្រប់គ្រង និងច្បាប់ទម្លាប់ដ៏តឹងតែងនាសម័យនោះ។ ដូចនេះហើយទើបយើងឃើញថាដំណើររឿងគឺវិលជុំវិញបញ្ហាសំខាន់មួយគឺ ការតស៊ូដែលមានលក្ខណៈជាបុគ្គលិកដើម្បីទាមទារសិទ្ធក្នុងការជ្រើសរើសគូស្រករ។
-មូលបញ្ហា៖ មូលបញ្ហារឿងទុំទាវ
គឺស្ថិតនៅលើទំនាក់ទំនងដែលកើតឡើងដោយសារការប្រកាន់យកនៅទស្សនៈពីរផ្ទុយគ្នា
គឺទាមទារសិទ្ធសេរីភាពក្នុងការជ្រើសរើសគូរស្រករ ឫ ស្នេហាចិត្ត និង
ចិត្តហើយទស្សនៈដែលប្រកាន់ទស្សនៈនីមួយៗដណ្តើមយកឈ្នះរៀងៗខ្លួន។
ទស្សនៈចំពោះការស្លាប់របស់ទុំ
- ទុំស្លាប់បណ្តាលមកពីការមិនស្តាប់បណ្តាំគ្រូ
- ទុំស្លាប់បណ្តាលមកពីមិនបង្ហាញរាជសារ
- ទុំស្លាប់បណ្តាលមកពីម្តាយទាវជាអ្នកបើកដៃឲ្យគេសម្លាប់
- ទុំស្លាប់បណ្តាលមកពីនាងទាវមិនជួយដាស់តឿនទុំ
- ទុំស្លាប់បណ្តាលមកពីអរជូន និង
ម៊ុឺនងួនជាអ្នកសម្លាប់
- ទុំស្លាប់បណ្តាលមកពីស្តេចរាមាបណ្តាលឲ្យទុំយករាជសារទៅខ្លួនឯង
- ទុំស្លាប់បណ្តាលមកពីស្នេហា
ទុំស្លាប់បណ្តាលមកពីរបបសក្តិភូមិសម័យលង្វែកតែម្តង
សៀវភៅរឿង មាលាដួងចិត្ត
ប្រភព៖ប្រទេសកម្ពុជា
•ប្រភេទ៖អក្សរសិល្បិ៍ទំនើបបែបប្រលោមលោកមនោសញ្ជេតនានិងប្រវត្តិសាស្រ្ត
•ចលនា៖ខេមរនិយម
•អ្នកនិពន្ធ៖នូហាច
•កាលកំណត់តែង៖១៩៧២
សង្ខេបរឿង
ទីឃាវុធជាសិស្សរៀននៅវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិថ្នាក់ទី២ទំនើប។ ទីឃាវុធជាមនុស្សដែលមានអារម្មណ៍អណ្តែតអណ្តូង ចូលចិត្តការស្តាប់ចម្រៀងសៀម។ ពេលវិស្សមកាល ទីឃាវុធបានទៅលេងឪពុកម្តាយនៅភូមិអូតាគី ខេត្តបាត់ដំបង។ ពេលធ្វើដំណើរតាមរថភ្លើងបានជួបកញ្ញាជនជាតិសៀមម្នាក់មានរូបសម្រស់ល្អផូរផង់ជាងនារីក្នុងសុបិនទៅទៀត។ នាងនោះឈ្មោះចន្ទមណី។ អ្នកទាំងពីរសាសងគ្នាពីនេះពីនោះ ស្រាប់តែរថភ្លើងមកដល់ចំណតតែម្តង។ ទីឃាវុធនឹកស្តាយមិនចង់ឃ្លាតឡើយ។
បុរសចំណាស់ម្នាក់កំពុងឈររេរា ឈ្មោះទេពកោសល្លវិចិត្រករ ជាឪពុកនាងចន្ទមណីដែលភៀសខ្លួនមកនៅស្រុកខ្មែរ ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលសៀមចោទប្រកាន់គាត់ថាជាអ្នករួមគំនិតបះបោរប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលសៀម។ នាងចន្ទមណីបានណែនាំឪពុកនាងឲ្យស្គាល់ទីឃាវុធ ដែលបានជួយយកអាសារនាងក្នុងពេលធ្វើដំណើរ។ អ្នកទាំងបីស្វាគមន៍គ្នារួចក៏បែកគ្នាទៅកាន់លំនៅរៀងៗខ្លួន។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកទីឃាវុធពុំបានជួបមុខនាងចន្ទមណីទៀតទេ។
ថ្ងៃមួយនៅពេលសម្រាកពីការសិក្សា ទីឃាវុធទៅមើលកុន ស្រាប់តែបានជួបពីរនាក់ឪពុក និងកូនម្តងទៀត។ នាងចន្ទមណីបានបបួលទីឃាវុធទៅលេងផ្ទះនាង។ ចាប់ពីពេលនោះមកទីឃាវុធបានចេញចូលផ្ទះនាងយ៉ាងញឹកញាប់ ធ្វើឲ្យអ្នកទាំងពីរកាន់តែជិតស្និទ្ធឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ហើយទីឃាវុធបានខិតខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្រទ្វេឡើង។ ក្នុងឱកាសវិស្សមកាលក្រុមគ្រួសាររបស់នាងចន្ទមណីបានបបួលទីឃាវុធទៅលំហែកាយនៅសៀមរាបអង្គរ។ ពេលធ្វើដំណើរនេះមានគ្រួសារវេគីបាននាំដំណើរទស្សនាគ្រប់ប្រាសាទទាំងអស់រហូតដល់ភ្នំគូលែន។ គូស្នេហ៍ទាំងពីរបានបន់ស្រន់ចំពោះព្រះភក្ត្រព្រះអង្គធំ សូមឲ្យសេចក្តីស្នេហាគេទាំងពីរបានសម្រេចដូចបំណង និងទទួលបាននូវសេចក្តីសុខ។
ក្រោយពេលត្រឡប់មកពីដំណើរកំសាន្តវិញ ទីឃាវុធខិតខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្ររហូតប្រឡងជាប់ជាស្ថាពរ។ គេសប្បាយរីករាយជាពន់ពេក បាននាំដំណឹងល្អនេះទៅប្រាប់នាងចន្ទមណី តែបែរជាធ្វើឲ្យចិត្តនាយប្រែជាស្រពាប់ស្រពោនទៅវិញ ដោយសារនាងចន្ទមណី និងឪពុកត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញព្រោះម្តាយនាងមានជំងឺហើយលោកទេពកោសល្លត្រូវរួចពីទោសផង។
តាំងពីពេលនោះមកស្នេហាអ្នកទាំងពីរត្រូវឃ្លាតឆ្ងាយ ចំណែកប្រទេសជាតិក៏មានភាពច្របូកច្របល់ដែរ សាលាត្រូវបិទទ្វារព្រោះគ្រូបង្រៀនមានកាតព្វកិច្ចបម្រើផ្នែកកងទ័ពវិញ។ ទីឃាវុធសម្រេចចិត្តឈប់រៀនហើយត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញដោយសភាពការណ៍ក្នុង និងក្រៅប្រទេសមិនស្រួលហើយបានដាក់ពាក្យសុំធ្វើការងាររដ្ឋបាលជាបាល័ដ្ឋនៅខេត្តពោធិ៍សាត់។
ទីឃាវុធបានជួលផ្ទះមីងក្អាត់ ពូហ៊ីតស្នាក់អាស្រ័យ។ ការធ្វើការងារនៅខេត្តពោធិ៍សាត់ គេបានជួបប្រទះតែអំពើពុករលួយ ពាលាអាវាសែ។ ម្យ៉ាងទៀតបានទទួលដំណឹងពីសម្លាញ់វេគី ដែលជាគិញសម្ងាត់នោះថា នាងចន្ទមណី និងឪពុកនាងធ្វើការជាចារបុរស ចារនារី មកយកការណ៍នៅស្រុកខ្មែរធ្វើឲ្យទីឃាវុធមានការខឹងសម្បារជាខ្លាំងក៏បានស្ម័គ្រចិត្តចូលបម្រើកងទ័ព។
ការប្រយុទ្ធគ្នាបានផ្ទុះឡើង ធ្វើឲ្យទ័ពខាងយើងមានរបួស និងស្លាប់ជាច្រើននាក់។ ក្នុងចំណោមអ្នករងគ្រោះ ទីឃាវុធត្រូវរងរបួសធ្ងន់ជាងគេ តែត្រូវបាននាងចន្ទមណីបរិច្ចាគឈាមឲ្យ និងព្យាបាលជំងឺ ទើបទីឃាវុធបានជាសះស្បើយ។ ទីឃាវុធមិនបានត្រេកអរចំពោះការជួយសង្គ្រោះជីវិតពីនាងទេ ថែមទាំងបានប្រើសម្តីគំរោះគំរើយ អសីលធម៌ឲ្យនាងថែមទៀតផង តែនាងមិនខឹងនឹងកម្លោះទេព្រោះនាងមានហេតុផលច្បាស់លាស់។
ពេលត្រឡប់ពីសង្គ្រាមវិញ ទីឃាវុធបានទទួលតំណែងជាចៅហ្វាយស្រុកពួក។ ពេលនោះព្រំប្រទល់ខេត្តខ្លះដូចជាបាត់ដំបង មួយភាគនៃពោធិ៍សាត់ខេត្តកំពង់ធំ ស្ថិតនៅក្រោមការកាន់កាប់របស់សៀម ធ្វើឲ្យប្រជាជនមានការលំបាកចេញចូលប្រកបរបរកសិកម្ម កំលោះរូបនេះត្រូវបានបង្ខំចិត្តរាប់អានជាមួយនាយអាំភើ និងនាងចុលានន្ទ ជាជនជាតិសៀម ដោយធ្វើការចេញចូលទៅមកផ្ទះរបស់គេមិនដែលដាច់។
ថ្ងៃមួយនាយអាំភើបាននាំឪពុកមា និងប្អូនស្រីមកស្រុកខ្មែរទស្សនាអង្គរ ទីឃាវុធបានចាត់ចែងជូនដំណើរគ្រួសារនាយអាំភើ ដើម្បីតបស្នងដែលគេបានធ្វើល្អមកលើខ្លួន។ ទីឃាវុធមានការសោកស្តាយណាស់ដោយសម្លាញ់វេគីបានផ្តល់ដំណឹងខុសពីរឿងនាងចន្ទមណីនិងឪពុក។ ទីឃាវុធចង់ធ្វើការសុំទោសនាង តែពុំមានឱកាសសោះ។ ពេលទៅដល់របាយការណ៍ក្រោយពីទទួលទានអាហាររួចចុះងូតទឹក កំពុងតែបណ្តែតអារម្មណ៍ ស្រាប់តែនាងចន្ទមណីហែលទឹកមករកទីឃាវុធចង់សួររឿងរ៉ាវខ្លះៗ។ ទីឃាវុធបាននិយាយសុំទោសនាង តែពុំព្រមទទួលនាងធ្វើជាសង្សារជាថ្មីទេ ព្រោះគេបានសច្ចាចំពោះព្រះភ័ក្រ្តបដិមានៅអង្គរថា បើសៀមប្រគល់ខេត្តដែលគេយកទៅឲ្យមកខ្មែរវិញ ទើបរាប់អានសៀមជាមិត្តបាន។
សង្រ្គាមត្រូវបានបញ្ចប់ សៀមបានប្រគល់ទឹកដីឲ្យមកខ្មែរវិញ ដោយមានលោកជូឡុងតំណាងរាជរដ្ឋាភិបាល និងលោកឧកញ៉ាដឺហ្សុងគ្ឃែរ ជាអ្នកចុះហត្ថលេខាទទួលយកដីខ្មែរមកវិញ
នៅក្រោមការដឹកនាំយ៉ាងសកម្មរបស់មន្ត្រីខ្មែរ ប្រទេសជាតិមានការរីកចម្រើនជាបន្តបន្ទាប់ដែរ។ លោកទេពកោសល្លបានសុំសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លីដែលគាត់បានទិញពីមុនមក។ សេចក្តីស្នេហារបស់ទីឃាវុធ និងនាងចន្ទមណីបានចេញជាពន្លកភ្លឺចិញ្ចាចឡើងវិញនៅក្រោមដំបូលវិហារមួយ ដោយមានការបួងសួងសូមឲ្យស្នេហារបស់គេបានសុខសាន្តជារៀងរហូត។
• ប្រធានរឿង៖ ដំណើររឿងឆ្លុះបញ្ចាំងពីឧត្តមគតិស្នេហាជាតិ (គិតប្រយោជន៍ជាតិជាធំ) ជាងប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។
•មូលបញ្ហារឿង៖តាមរយៈប្រធានរឿងយើងអាចទាញមូលបញ្ហារឿងដូចខាងក្រោម
oការទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពបូរណភាពដែនដី
oបញ្ហាស្នេហាកម្លោះក្រមុំខុសសញ្ជាតិ
oអំពើពុករលួយរបស់មន្ត្រីខ្មែរក្នុងជួររាជការ
o ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរសៀម និងសង្គ្រាមលោកលើកទី២
•ប្រភេទ៖អក្សរសិល្បិ៍ទំនើបបែបប្រលោមលោកមនោសញ្ជេតនានិងប្រវត្តិសាស្រ្ត
•ចលនា៖ខេមរនិយម
•អ្នកនិពន្ធ៖នូហាច
•កាលកំណត់តែង៖១៩៧២
សង្ខេបរឿង
ទីឃាវុធជាសិស្សរៀននៅវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិថ្នាក់ទី២ទំនើប។ ទីឃាវុធជាមនុស្សដែលមានអារម្មណ៍អណ្តែតអណ្តូង ចូលចិត្តការស្តាប់ចម្រៀងសៀម។ ពេលវិស្សមកាល ទីឃាវុធបានទៅលេងឪពុកម្តាយនៅភូមិអូតាគី ខេត្តបាត់ដំបង។ ពេលធ្វើដំណើរតាមរថភ្លើងបានជួបកញ្ញាជនជាតិសៀមម្នាក់មានរូបសម្រស់ល្អផូរផង់ជាងនារីក្នុងសុបិនទៅទៀត។ នាងនោះឈ្មោះចន្ទមណី។ អ្នកទាំងពីរសាសងគ្នាពីនេះពីនោះ ស្រាប់តែរថភ្លើងមកដល់ចំណតតែម្តង។ ទីឃាវុធនឹកស្តាយមិនចង់ឃ្លាតឡើយ។
បុរសចំណាស់ម្នាក់កំពុងឈររេរា ឈ្មោះទេពកោសល្លវិចិត្រករ ជាឪពុកនាងចន្ទមណីដែលភៀសខ្លួនមកនៅស្រុកខ្មែរ ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលសៀមចោទប្រកាន់គាត់ថាជាអ្នករួមគំនិតបះបោរប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលសៀម។ នាងចន្ទមណីបានណែនាំឪពុកនាងឲ្យស្គាល់ទីឃាវុធ ដែលបានជួយយកអាសារនាងក្នុងពេលធ្វើដំណើរ។ អ្នកទាំងបីស្វាគមន៍គ្នារួចក៏បែកគ្នាទៅកាន់លំនៅរៀងៗខ្លួន។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកទីឃាវុធពុំបានជួបមុខនាងចន្ទមណីទៀតទេ។
ថ្ងៃមួយនៅពេលសម្រាកពីការសិក្សា ទីឃាវុធទៅមើលកុន ស្រាប់តែបានជួបពីរនាក់ឪពុក និងកូនម្តងទៀត។ នាងចន្ទមណីបានបបួលទីឃាវុធទៅលេងផ្ទះនាង។ ចាប់ពីពេលនោះមកទីឃាវុធបានចេញចូលផ្ទះនាងយ៉ាងញឹកញាប់ ធ្វើឲ្យអ្នកទាំងពីរកាន់តែជិតស្និទ្ធឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ហើយទីឃាវុធបានខិតខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្រទ្វេឡើង។ ក្នុងឱកាសវិស្សមកាលក្រុមគ្រួសាររបស់នាងចន្ទមណីបានបបួលទីឃាវុធទៅលំហែកាយនៅសៀមរាបអង្គរ។ ពេលធ្វើដំណើរនេះមានគ្រួសារវេគីបាននាំដំណើរទស្សនាគ្រប់ប្រាសាទទាំងអស់រហូតដល់ភ្នំគូលែន។ គូស្នេហ៍ទាំងពីរបានបន់ស្រន់ចំពោះព្រះភក្ត្រព្រះអង្គធំ សូមឲ្យសេចក្តីស្នេហាគេទាំងពីរបានសម្រេចដូចបំណង និងទទួលបាននូវសេចក្តីសុខ។
ក្រោយពេលត្រឡប់មកពីដំណើរកំសាន្តវិញ ទីឃាវុធខិតខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្ររហូតប្រឡងជាប់ជាស្ថាពរ។ គេសប្បាយរីករាយជាពន់ពេក បាននាំដំណឹងល្អនេះទៅប្រាប់នាងចន្ទមណី តែបែរជាធ្វើឲ្យចិត្តនាយប្រែជាស្រពាប់ស្រពោនទៅវិញ ដោយសារនាងចន្ទមណី និងឪពុកត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញព្រោះម្តាយនាងមានជំងឺហើយលោកទេពកោសល្លត្រូវរួចពីទោសផង។
តាំងពីពេលនោះមកស្នេហាអ្នកទាំងពីរត្រូវឃ្លាតឆ្ងាយ ចំណែកប្រទេសជាតិក៏មានភាពច្របូកច្របល់ដែរ សាលាត្រូវបិទទ្វារព្រោះគ្រូបង្រៀនមានកាតព្វកិច្ចបម្រើផ្នែកកងទ័ពវិញ។ ទីឃាវុធសម្រេចចិត្តឈប់រៀនហើយត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញដោយសភាពការណ៍ក្នុង និងក្រៅប្រទេសមិនស្រួលហើយបានដាក់ពាក្យសុំធ្វើការងាររដ្ឋបាលជាបាល័ដ្ឋនៅខេត្តពោធិ៍សាត់។
ទីឃាវុធបានជួលផ្ទះមីងក្អាត់ ពូហ៊ីតស្នាក់អាស្រ័យ។ ការធ្វើការងារនៅខេត្តពោធិ៍សាត់ គេបានជួបប្រទះតែអំពើពុករលួយ ពាលាអាវាសែ។ ម្យ៉ាងទៀតបានទទួលដំណឹងពីសម្លាញ់វេគី ដែលជាគិញសម្ងាត់នោះថា នាងចន្ទមណី និងឪពុកនាងធ្វើការជាចារបុរស ចារនារី មកយកការណ៍នៅស្រុកខ្មែរធ្វើឲ្យទីឃាវុធមានការខឹងសម្បារជាខ្លាំងក៏បានស្ម័គ្រចិត្តចូលបម្រើកងទ័ព។
ការប្រយុទ្ធគ្នាបានផ្ទុះឡើង ធ្វើឲ្យទ័ពខាងយើងមានរបួស និងស្លាប់ជាច្រើននាក់។ ក្នុងចំណោមអ្នករងគ្រោះ ទីឃាវុធត្រូវរងរបួសធ្ងន់ជាងគេ តែត្រូវបាននាងចន្ទមណីបរិច្ចាគឈាមឲ្យ និងព្យាបាលជំងឺ ទើបទីឃាវុធបានជាសះស្បើយ។ ទីឃាវុធមិនបានត្រេកអរចំពោះការជួយសង្គ្រោះជីវិតពីនាងទេ ថែមទាំងបានប្រើសម្តីគំរោះគំរើយ អសីលធម៌ឲ្យនាងថែមទៀតផង តែនាងមិនខឹងនឹងកម្លោះទេព្រោះនាងមានហេតុផលច្បាស់លាស់។
ពេលត្រឡប់ពីសង្គ្រាមវិញ ទីឃាវុធបានទទួលតំណែងជាចៅហ្វាយស្រុកពួក។ ពេលនោះព្រំប្រទល់ខេត្តខ្លះដូចជាបាត់ដំបង មួយភាគនៃពោធិ៍សាត់ខេត្តកំពង់ធំ ស្ថិតនៅក្រោមការកាន់កាប់របស់សៀម ធ្វើឲ្យប្រជាជនមានការលំបាកចេញចូលប្រកបរបរកសិកម្ម កំលោះរូបនេះត្រូវបានបង្ខំចិត្តរាប់អានជាមួយនាយអាំភើ និងនាងចុលានន្ទ ជាជនជាតិសៀម ដោយធ្វើការចេញចូលទៅមកផ្ទះរបស់គេមិនដែលដាច់។
ថ្ងៃមួយនាយអាំភើបាននាំឪពុកមា និងប្អូនស្រីមកស្រុកខ្មែរទស្សនាអង្គរ ទីឃាវុធបានចាត់ចែងជូនដំណើរគ្រួសារនាយអាំភើ ដើម្បីតបស្នងដែលគេបានធ្វើល្អមកលើខ្លួន។ ទីឃាវុធមានការសោកស្តាយណាស់ដោយសម្លាញ់វេគីបានផ្តល់ដំណឹងខុសពីរឿងនាងចន្ទមណីនិងឪពុក។ ទីឃាវុធចង់ធ្វើការសុំទោសនាង តែពុំមានឱកាសសោះ។ ពេលទៅដល់របាយការណ៍ក្រោយពីទទួលទានអាហាររួចចុះងូតទឹក កំពុងតែបណ្តែតអារម្មណ៍ ស្រាប់តែនាងចន្ទមណីហែលទឹកមករកទីឃាវុធចង់សួររឿងរ៉ាវខ្លះៗ។ ទីឃាវុធបាននិយាយសុំទោសនាង តែពុំព្រមទទួលនាងធ្វើជាសង្សារជាថ្មីទេ ព្រោះគេបានសច្ចាចំពោះព្រះភ័ក្រ្តបដិមានៅអង្គរថា បើសៀមប្រគល់ខេត្តដែលគេយកទៅឲ្យមកខ្មែរវិញ ទើបរាប់អានសៀមជាមិត្តបាន។
សង្រ្គាមត្រូវបានបញ្ចប់ សៀមបានប្រគល់ទឹកដីឲ្យមកខ្មែរវិញ ដោយមានលោកជូឡុងតំណាងរាជរដ្ឋាភិបាល និងលោកឧកញ៉ាដឺហ្សុងគ្ឃែរ ជាអ្នកចុះហត្ថលេខាទទួលយកដីខ្មែរមកវិញ
នៅក្រោមការដឹកនាំយ៉ាងសកម្មរបស់មន្ត្រីខ្មែរ ប្រទេសជាតិមានការរីកចម្រើនជាបន្តបន្ទាប់ដែរ។ លោកទេពកោសល្លបានសុំសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លីដែលគាត់បានទិញពីមុនមក។ សេចក្តីស្នេហារបស់ទីឃាវុធ និងនាងចន្ទមណីបានចេញជាពន្លកភ្លឺចិញ្ចាចឡើងវិញនៅក្រោមដំបូលវិហារមួយ ដោយមានការបួងសួងសូមឲ្យស្នេហារបស់គេបានសុខសាន្តជារៀងរហូត។
• ប្រធានរឿង៖ ដំណើររឿងឆ្លុះបញ្ចាំងពីឧត្តមគតិស្នេហាជាតិ (គិតប្រយោជន៍ជាតិជាធំ) ជាងប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។
•មូលបញ្ហារឿង៖តាមរយៈប្រធានរឿងយើងអាចទាញមូលបញ្ហារឿងដូចខាងក្រោម
oការទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពបូរណភាពដែនដី
oបញ្ហាស្នេហាកម្លោះក្រមុំខុសសញ្ជាតិ
oអំពើពុករលួយរបស់មន្ត្រីខ្មែរក្នុងជួររាជការ
o ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរសៀម និងសង្គ្រាមលោកលើកទី២
ប្រភពរឿង ដំណើររឿងកើតឡើងនៅប្រទេសកម្ពុជា
ប្រភេទ អក្សរសិល្ប៍ទំនើបបែបមនោសសញ្ចេតនា និង ប្រវត្តសាស្រ្ត
ចលនា ខេមរនិយម
កាលកំណត់តែង ១៩៥៥
អ្នកនិពន្ធ សាង សាវាត
No comments:
Post a Comment